چکیده

مقدمه: چاقی یک مشکل بهداشتی رو به افزایش است. بافت چربی، مولکول‌های فعالی را با نام آدیپوسیتوکین‌ها ترشح می‌کند که در ایجاد اختلال‌های متابولیک مرتبط با چاقی از جمله بیماری‌های قلبی ـ عروقی نقش دارند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه‌ی اثر مصرف شیر کم‌چرب، شیر سویای غنی شده با کلسیم و مکمل کلسیم بر سطح آدیپوسیتوکین‌های سرم در زنان غیر یائسه‌ی دارای اضافه وزن و چاق انجام شد. مواد و روش‌ها: در این کارآزمایی بالینی، 100 زن دارای اضافه وزن یا چاق غیر یائسه‌ی سالم به صورت تصادفی به یکی از گروه‌های زیر اختصاص یافته، به مدت 8 هفته بررسی شدند: 1)گروه شاهد: دریافت‌کننده‌ی 600-500 میلی‌گرم کلسیم در روز 2) گروه مصرف کننده‌ی مکمل کلسیم که کلسیم را مانند گروه شاهد دریافت کردند به علاوه 800 میلی‌گرم کلسیم در روز به شکل کربنات کلسیم 3) گروه مصرف‌کننده‌ی شیر، 3 سروینگ در روز شیر کم چرب 4)گروه مصرف‌کننده‌ی شیر سویا، مصرف‌کننده‌ی 3 سروینگ در روز شیر سویا (انرژی همه‌ی گروه‌ها 500 کیلو مصرف‌کننده‌ی کالری کمتر از نیاز روزانه فرد بود). در ابتدای مطالعه و پایان هفته‌ی هشتم، شاخص‌های تن‌سنجی و آدیپوسیتوکین‌های سرم اندازه‌گیری شدند. یافته‌ها: در ابتدای مطالعه‌ی لپتین و پروتئین Reactive (CRP) با تمام شاخص‌های تن‌سنجی به جز نسبت دور کمر به دور باسن (WHR) ارتباط مستقیم و آدیپونکتین با WHR ارتباط معکوس داشت. پس از انجام مداخله، سطح لپتین، CRP و اینترلوکین-6 (IL-6) در همه‌ی گروه‌ها (به جز CRP در گروه شاهد) کاهش یافت (01/0 < P)، اما اختلاف آماری معنی‌دار بین تغییرات چهار گروه مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: رژیم‌های کم‌کالری می‌توانند سطح آدیپوسیتوکین‌های پلاسما را کاهش دهند، اما کلسیم موجب هیچ‌گونه تغییرات اضافی نمی‌شود.