مقدمه: با توجه به نقش پرفشاری خون در ایجاد بیماری‌‌های قلبی ـ عروقی، هدف این مطالعه تعیین شیوع پرفشاری خون در جمعیت بزرگسال استان سمنان و ارتباط آن با بعضی از عوامل خطرساز بیماری‌‌های قلبی ـ عروقی است. مواد و روش‌ها: در این مطالعه‌ی مقطعی که از مهر تا بهمن ماه سال 1384 انجام شد، 3799 نفر در سطح کل استان سمنان (شامل 1695 مرد و 2104 زن با سن 69-30 سال) به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای در مناطق شهری و روستایی انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌‌ها از طریق تکمیل پرسشنامه انجام شد. معاینه‌‌های جسمی شامل اندازه‌گیری فشار خون (میانگین دوبار اندازه‌گیری فشار خون با روش استاندارد)، نمایه‌ی توده‌ی بدن، اندازه‌گیری دور کمر و لگن انجام شد. از افراد مورد مطالعه، نمونه‌ی خون ناشتا (12 ساعت ناشتا) برای اندازه‌گیری قندخون، تری‌گلیسرید و کلسترول گرفته شد. داده‌‌ها با روش‌‌های مناسب آماری آنالیز شدند. یافته‌ها: شیوع پرفشاری خون بعد از تعدیل برای سن، در مرد‌ها 1/24% و در زنان 7/24% بود (05/0P>). با افزایش سن، شیوع پرفشاری خون در هر دو جنس افزایش معنی‌داری یافت. شیوع پرفشاری خون در مناطق شهری 1/24% و در مناطق روستایی 8/24% بود (05/0P>). فقط 5/25% افراد دچار پرفشاری خون، درمان دارویی دریافت می‌کردند. این میزان در مرد‌ها 5/19% و در زن‌‌ها 6/30 % بود (001/0P<). در 2/41% افراد درمان شده، فشارخون کنترل شده بود. میزان کنترل فشارخون در مرد‌ها 41% و در زن‌ها 3/41% بود (05/0P>). هم‌چنین، 6/40 % افراد از پرفشاری خون خود آگاهی داشتند. این میزان در مرد‌ها 30% و در زن‌ها 7/49% بود (001/0P<). در 7/93% مردان و 2/97% افراد دچار فشارخون بالا، حداقل یکی دیگر از عوامل خطرساز بیماری‌‌های قلبی ـ عروقی وجود داشت که با افزایش سن این ارتباط بیشتر شد. در نهایت آنالیز رگرسیون نشان داد که که مردان 28/1 برابر زنان و افراد چاق 7/1، دچار دیابت 86/1، دارای تری‌گلیسرید غیرطبیعی 30/1، دارای کلسترول غیرطبیعی 30/1 و دارای چاقی شکمی 79/1 برابر افراد سالم (یعنی دارای وضعیت طبیعی متغیر ذکر شده) در معرض پرفشاری خون قرار داشتند (در همه موارد 001/0 P<). نتیجه‌گیری: شیوع به نسبت بالای پرفشاری خون در جمعیت بزرگسال استان سمنان، عدم آگاهی درصد زیادی از این افراد از ابتلا به پرفشاری خون و کنترل ضعیف این عارضه در افراد درمان شده با دارو و نیز همراهی بسیار بالای پرفشاری خون با سایر عوامل خطرساز بیماری‌‌های قلبی ـ عروقی، لزوم اتخاذ برنامه‌‌های پیشگیری و درمانی مناسب را در استان سمنان گوشزد می‌نماید.