مقدمه: دانه‌ی گیاه عدس‌الملک (Securigera securidaca) را در طب سنتی ایران به عنوان کاهنده‌ی قند خون تجویز می‌کنند. در این مطالعه، اثر خوراکی عصاره‌ی تام دانه و فراکشنهای آن روی موش سوری و صحرایی دیابتی شده با تزریق صفاقی استرپتوزوسین (200 میلیگرم/کیلوکرم) بررسی شد. مواد و روش‌ها: در بررسی حاد، موشهای سوری، دوزهای مختلف عصاره‌ی تام دانه، فراکشنهای کلروفرمی، متانولی، مخلوط فرکشن‌ها، گلی‌بن‌کلامید (10 میلیگرم/کیلوگرم) و نرمال سالین را به صورت خوراکی دریافت کردند. قند خون قبل از گاواژ و ۱، ۲ و ۴ ساعت پس از آن اندازه‌گیری شد. در بررسی تحت حاد، موشهای صحرایی، دو بار در روز و به مدت دو هفته 500 میلیگرم/کیلوگرم مخلوط فراکشنهای متانولی و کلروفرمی با نسبت 30: 70، انسولین NPH : رگولار به نسبت 30:70، گلی بن کلامید و نرمال سالین را به صورت خوراکی گرفتند. قند خون قبل و در فواصل یک و دو هفته بعد اندازه‌گیری شد. در انتهای دو هفته، فاکتورهای خونی و بافت شناسی کبد بررسی شدند. یافته‌ها: بررسی مرحله حاد نشان داد فراکشن کلروفرمی، قند خون را طی 1 ساعت و فراکشن متانولی و مخلوط فراکشن‌ها پس از 4 ساعت قند را پایین می‌آورند. در بررسی تحت حاد، هیچ‌گونه کاهش قند و تفاوت معنی‌داری در فاکتورهای خونی پس از تجویز فراکشن‌ها مشاهده نشد. آسیب سلول‌های کبدی در گروه گیرنده‌ی مخلوط فراکشن‌ها کمتر از گروه‌های دریافت‌کننده‌ی انسولین و گلی بن کلامید بود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد دانه‌ی گیاه عدس الملک می‌تواند قند خون را به صورت حاد، با مکانیسمی مشابه انسولین، کاهش دهد.
Tofighi Z, Sabzevari O, Rezaei Taleqani Z, Yassa N. Investigation of Securigera Securidaca Seeds Extract and Different Fractions on Serum Glucose, Blood Factors and Liver Morphology in Diabetic Animals. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2016; 18 (1) :37-45 URL: http://ijem.sbmu.ac.ir/article-1-2002-fa.html
توفیقی زهرا، سبزواری امید، رضائی طالقانی زهرا، یاسا نرگس. بررسی اثرات فراکشنهای مختلف و عصاره‌ی دانه گیاه عدس الملک (Securigera securidaca) بر سطح سرمی گلوکز، فاکتورهای خونی و مورفولوژی کبد در موشهای دیابتی. مجله‌ي غدد درون‌ريز و متابوليسم ايران. 1395; 18 (1) :37-45
