چکیده

مقدمه: کمبود ویتامین D از مسایل شایع اپیدمیولوژیک است که می‌تواند با سندروم متابولیک، دیابت نوع 2 و هم‌چنین مقاومت به انسولین مرتبط باشد. هدف این پژوهش، بررسی اثر درمانی فرم فعال ویتامین D خوراکی (کلسیتریول) بر کنترل قند و لیپید بیماران دیابتی نوع 2 بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه‌ی مداخله‌ای در بیمارستان قائم مشهد انجام شد. 58 بیمار دیابتی نوع 2 انتخاب شدند. بیماران مورد درمان با کلسیتریول به میزان 5/0 میکروگرم در روز به مدت 8 هفته علاوه بر داروهای پایین آورنده‌ی قندخون قرار گرفتند. معیارهای بالینی بیماران شامل وزن، فشار خون سیستولی،  دیاستولی و معیارهای آزمایشگاهی شامل قند خون ناشتا، سطح انسولین، پروفیل لیپیدی، هموگلوبین گلیکوزیله، کلسیم و فسفر بود، هم‌چنین میزان مقاومت به انسولین با استفاده از فرمول HOMA-IR قبل و بعد از درمان بررسی و با یکدیگر مقایسه شد. یافته‌ها: پس از 8  هفته درمان با کلسیتریول، گرچه میزان قند خون ناشتا، هموگلوبین گلیکوزیله، کلسترول، تری‌گلیسیرید و مقاومت به انسولین کاهش یافت، اما این تغییرات از نظر آماری معنی‌دار نبود (05/0P>). تغییر سطح کلسترول-LDL و فشار خون دیاستولی بیماران پس از درمان از نظر آماری معنی‌دار بود (04/0، 02/0=P). نتیجه‌گیری‌: به نظر می‌رسد درمان با کلسیتریول اثری بر کنترل قند در بیماران دیابتی نوع 2 ندارد، ولی شاید بتواند بر کنترل سطح لیپیدها و فشار خون در این بیماران موثر باشد.