چکیده

مقدمه: زخم­های دیابتی به‌ویژه در ناحیه‌ی پا و نارسایی در ترمیم آن‌ها، از مواردی است که بیشتر بیماران دیابتی در طول بیماری خود با آن درگیر می‌باشند. با توجه به گزارش‌های گذشته مبنی بر نقش مثبت استروژن در تسریع روند ترمیم زخم، این پژوهش اثر احتمالی استروژن موضعی بر ترمیم زخم در موش­های دیابتی را مورد بررسی قرار داد. مواد و روش‌ها: 66 موش نر از نژاد ویستار به دو گروه سالم و دیابتی تقسیم شدند و هر گروه به سه زیرگروه کنترل (دست نخورده)، شاهد و آزمون تقسیم‌بندی گردیدند. در همه‌ی گروه­ها یک زخم مدور با قطر 5/1 سانتی‌متر بر سطح پشت موش­های سالم و دیابتی (القا شده توسط استروپتوزوتوسین) ایجاد شد. در زیرگروه آزمون، روزانه پماد استروژن با دوز 5/0 میلی‌گرم و در زیرگروه شاهد، پماد جنتامایسین با دوز 5/0 گرم استفاده شد. روند ترمیم زخم به صورت ماکروسکوپی و میکروسکوپی در روزهای 3، 5، 7، 14، 21 و 28 مورد پی‌گیری قرار گرفت. یافته‌ها: در بررسی ماکروسکوپی، زخم­های گروه دیابتی در مقایسه با گروه سالم ترمیم دیر­تری داشته و التیام زخم در زیرگروه آزمون در موش­های سالم و دیابتی از روز 7 به بعد تغییر چشمگیری داشته است(05/0P<). در بررسی میکروسکوپی گروه سالم، شاخص تشکیل بافت جوانه­ای اختلاف نداشته ولی افزایش رگ‌زایی و تشکیل اپیتلیوم جدید در زیرگروه آزمون مشهود بود. در گروه دیابتی نیز در تمام موارد، زیرگروه آزمون پیشرفت محسوسی نسبت به زیرگروه شاهد نشان داد. نتیجه­گیری: براساس یافته‌‌های به دست آمده در این پژوهش، استروژن می­تواند موجب تسریع در ترمیم ناقص زخم­های دیابتی شود.