مرکز تحقیقات سلولی و مولکولی غدد درونریز، پژوهشکده علوم غدد درونریز و متابولیسم، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران، ، hedayati47@gmail.com
چکیده: (712 مشاهده)
مقدمه: سرطان تیروئید شایعترین سرطان غدد درونریز است. مطالعه مسیرهای پیامرسانی دخیل در سرطان تیروئید؛ مانند PI3K/AKT/mTOR و جهشهای فعالکننده آنها، بهطور قابلتوجهی درک ما از بیماریزایی مولکولی سرطان تیروئید را بهبود بخشیده است. همچنین درمانهای هدفمند، با استفاده از داروهایی که گیرندههای تیروزین کینازی و پروتئینهای پاییندست آنها را هدف قرار میدهند، افزایش یافته است. هدف از این مطالعه مروری بررسی انواع و نقش جهشهای مسیر پیامرسانی PI3K در سرطان تیروئید میباشد. مواد و روشها: جهت بررسی تغییرات صورت گرفته در مسیر پیامرسانی PI3K/AKT/mTOR در سرطان تیروئید، پایگاه اطلاعاتی پاب مد و تارنمای ساینس دایرکت از دیماه 1394 تا دیماه 1401 مورد جستجو قرار گرفت. مقالات مرتبط با علائم بالینی، درمانهای مرسوم، هیستوپاتولوژی، آزمونهای تشخیصی و همچنین گزارشهای موردی، نامه به سردبیر، نتایج کنفرانسها و نشستهای سالانه از این مطالعه خارج شدند. سپس مقالات باقی مانده مورد مطالعه دقیق قرار گرفتند. کلیدواژههای به کار گرفتهشده شامل نئوپلاسم تیروئید، کارسینومای تیروئید، سرطان تیروئید و PI3K بودند. یافتهها: جهشهای پیکری و افزایش بیان ژن PIK3CA، جهش در مهار کننده تومور PTEN و پروتوانکوژنهای BRAF،RAS و RET، جهش در CTNNB1 و EIF1AX، بازآرایی ژن RET (RET/PTC)، PAX8/PPARγ، NTRK و همچنین بازآرایی و جهش ژن AKT مهمترین عوامل افزایشدهنده بیان پروتئینهای مسیر PI3K/AKT هستند. این مسیر و ارتباطات آن با مسیرهای دیگر از دلایل اصلی ایجاد و عود سرطان تیروئید است. نتیجهگیری: شناخت شبکه داخل سلولی مسیرهای پیامرسان مولکولی مبتنی برگیرندههای تیروزین کینازی؛ مانند PI3K/AKT/mTOR، و ارتباطات آنها در حالت فیزیولوژیک و پاتولوژیک و همچنین عوامل فعالکننده آنها، هدف تحقیقات سالهای اخیر بهمنظور پیشرفت درمانهای ترکیبی با استفاده از مهارکنندههای این مسیرها بوده است.
