مقدمه: آیریزین و عامل رشد فیبروبلاست-۲۱ (FGF-21) نقش ارتباطی مهمی بین بافت چربی، عضله اسکلتی و هومئوستاز گلوکز دارند. به ­نظر می ­رسد نوع تمرین ­ورزشی عامل موثری در تنظیم هومئوستاز گلوکز در افراد چاق باشد. هدف این مطالعه، مقایسه تاثیر انواع تمرین ­ورزشی بر سطوح آیریزین و FGF-21 سرمی و مقاومت به انسولین در پسران نوجوان دارای اضافه ­وزن بود. مواد و روش ­ها: چهل و هشت پسر نوجوان دارای اضافه ­وزن به ­طور تصادفی در 4 گروه شاهد، تمرین اینتروال با شدت بالا (HIIT)، تمرین تداومی با شدت متوسط (MICT) و تمرین مقاومتی کل بدن (TRX) تقسیم شدند. جلسات تمرین ورزشی به مدت 6 هفته برگزار شد. قبل و پس از تمرین، سطوح آیریزین،FGF-21 و مقاومت به انسولین مورد اندازه­ گیری قرار گرفت. برای آنالیز آماری از تحلیل کواریانس (ANCOVA) استفاده شد. یافته­ ها: شاخص­ توده بدنی، وزن ­بدن، درصد چربی، انسولین و گلوکز پس از تمرین در گروه ­های HIIT، MICT و TRX کمتر از گروه شاهد بود. علی ­رغم کاهش مقاومت به انسولین و عدم تغییر آیریزین در پاسخ به انواع تمرین، تفاوتی در میزان آیریزین و مقاومت به انسولین در بین گروه ­های تمرین وجود نداشت (0/05<P)، اما FGF-21 در گروه MICT نسبت به گروه های دیگر بیشتر بود (0/05≥p). نتیجه­ گیری: به­ نظر می رسد که هر سه مدل تمرین HIIT، MICT و TRX به اندازه یکسان منجر به افزایش ظرفیت عملکردی، کاهش چربی بدن و بهبود هومئوستاز گلوکز می­ شود. کاهش هم­ اندازه شاخص مقاومت به انسولین در پاسخ به انواع تمرین ­ورزشی از مسیرهای مستقل از آیریزین حاصل می ­شود و نقش FGF-21 در کاهش مقاومت به انسولین، در تمرین MICT برجسته ­تر است.