مقدمه: اضافه وزن و چاقی کودکان از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان مشکل سلامت عمومی مطرح شده است. هدف از این پژوهش، تدوین و ارزشیابی مداخلهی آموزشی خانواده محور مبتنی بر تئوری شناختی ـ اجتماعی برای کاهش نمایهی تودهی بدنی کودکان چاق و دارای اضافه وزن پیش دبستانی شهر زرین شهر بود. مواد و روشها: این پژوهش، یک مطالعه نیمه تجربی است که بر روی 90 مادر دارای کودک پیش دبستانی مبتلا به چاقی و اضافه وزن در سال 1395در شهر زرین شهرانجام گرفت. مادران به طور تصادفی ساده به گروه مداخله و شاهد تقسیم، و مداخله در 4 جلسهی آموزشی برای والدین وکودکان انجام شد. سنجش دادهها با استفاده از پرسشنامهی محقق ساختهی پیش و 5 ماه پس از مداخله آموزشی انجام شد. دادهها با به کارگیری آزمون آماری منویتنی، کای اسکوئر، تی مستقل، تی زوجی و آنکووا تحلیل شدند. یافتهها: پنج ماه پس از مداخله، میانگین نمرات خودکارآمدی (0/001p=)، انتظارات پیامد (0/001p=)، خود تنظیمی (0/001p=) و حمایت اجتماعی (0/002p=) در گروه مداخله به طور معنیداری افزایش یافته بود. همچنین متغیر فعالیت فیزیکی کودکان (0/02p=) در گروه مداخله افزایش معنیداری داشت. استفاده از رسانههای دیجیتال (0/53p=)، شیرینی، تنفلات شور (0/56p=) و نوشیدنیهای شیرین (0/002p=)، پس از مداخله افزایش معنیداری نداشت. متغیر پیامد نهایی نمایهی تودهی بدنی کودکان در گروه مداخله تفاوت معنیداری داشت (0/05p=). نتیجهگیری: با توجه به نتایج ارزشیابی پژوهش حاضر، تئوری شناختی ـ اجتماعی میتواند با احتیاط در مطالعات مرتبط با چاقی کودکان مورد استفاده قرار گیرد.
Soltani R, Eslami A, Hasanzade A. Effects of Family based Education Programs on Body Mass Index of Overweight and Obese Children: An Intervention Based on the Social-Cognitive Theory. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2017; 19 (3) :151-160 URL: http://ijem.sbmu.ac.ir/article-1-2232-fa.html
هاشمی ریزی فاطمه، سلطانی راحله، اسلامی احمدعلی، حسن زاده اکبر. مداخله ی آموزشی خانواده محور در چارچوب تئوری شناختی ـ اجتماعی برای کاهش شاخص توده بدنی کودکان چاق و دارای اضافه وزن شهر زرین شهر. مجلهي غدد درونريز و متابوليسم ايران. 1396; 19 (3) :151-160