مقدمه: استفادهی زیاد از چربی در جیرهی غذایی سبب بروز مقاومت انسولینی میگردد. بنابراین، پژوهش حاضر به منظور ارایهی مدل تجربی مناسبی از دیابت نوع دو و مقایسهی توانایی روغنهای زیتون و دنبه در القای مقاومت انسولینی انجام شد. مواد و روشها: پژوهش در سه مرحله، هر بار با 15 سر موش صحرایی نژاد اسپراگ دالی انجام گردید. گروههای کنترل، روغن زیتون و روغن دنبه، به مدت سه هفته به ترتیب توسط جیرهی معمول موش صحرایی، جیرهی غنی شده با 31% روغن زیتون یا روغن دنبه، تغذیه (مرحله اول)، و سپس با تجویز داخل صفاقی 35 میلیگرم بر کیلوگرم استرپتوزوتوسین (مراحل 2 و 3) دیابتی شدند. یافتهها: آزمون تحمل گلوکز خوراکی(OGTT) در مرحلهی اول بیانگر عدم تحمل گلوکز در هر دو گروه در مقایسه با گروه کنترل بود (05/0P<)، و در مرحلهی دوم مقدار افزایش سطح گلوکز خون در گروه روغن زیتون بیشتر بود. هر دو روغن به ویژه روغن زیتون مقادیر کلسترول تام و کلسترول ـ LDLرا افزایش دادند. سطح انسولین در گروه روغن دنبه، به ویژه پس از دیابتی شدن بیشتر از سایر گروهها بود. بر اساس یافتههای آزمون تحمل انسولین و یافتههای HOMA-IRحساسیت به انسولین در هر دو گروه، به ویژه در گروه روغن دنبه کاهش یافت. نتیجهگیری: هر دو روغن دارای اثرات قابل توجهی بر سوخت و ساز بودند، ولی روغن زیتون بیشتر سبب اختلالات لیپید خون و روغن دنبه بیشتر سبب مقاومت نسبت به انسولین گردید. به نظر میرسد روغن دنبه مدل مناسبتری برای مطالعهی اختلالات کربوهیدراتی دیابت نوع 2 و روغن زیتون مدل مناسبتری در ایجاد اختلالات لیپیدی و به احتمال زیاد سندرم متابولیک باشد.
Fatemi Tabatabaei S R, Moori Bakhtiary N, Malekian A, Karimian A, Eivani S, Noori S M A, et al . Induction of Experimental Type 2 Diabetes Using Olive and Rump Oils in Rat. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2013; 15 (2) :174-182 URL: http://ijem.sbmu.ac.ir/article-1-1305-fa.html
فاطمی طباطبایی سید رضا، موری بختیاری نغمه، ملکیان عبدالرضا، کریمیان عباس، ایوانی سعید، نوری سید محمد علی، و همکاران.. القای دیابت نوع 2 تجربی با استفاده از روغنهای زیتون و دنبه در موش صحرایی. مجلهي غدد درونريز و متابوليسم ايران. 1392; 15 (2) :174-182