چکیده

مقدمه: بروز تغییر در میزان چربی‌های خون یکی از عوامل موثر در بیماری‌های قلبی ـ عروقی می‌باشد. آپولیپوپروتئین‌ها (APO) در تنظیم سازوکار چربی‌ها نقش کلیدی دارند. در پژوهش حاضر پلی‌مورفیسم XbaI در ژن کدکننده‌ی آپولیپوپروتئین B با هدف بررسی ارتباط آن با تغییرات لیپیدها بررسی شده است. مواد و روش‌ها: در مطالعه‌ی مقطعی حاضر 849  نفر از جمعیت TLGS به طور تصادفی انتخاب شدند. میزان فشارخون آنها اندازه‌گیری و نمایه‌ی توده‌ی بدن محاسبه شد. میزان تری‌گلیسرید، کلسترول، قند خون ناشتا، کلسترول-HDL و زیرمجموعه‌های آن، APOB و APOA1 اندازه‌گیری و میزان کلسترول-LDL محاسبه گردید. قطعه‌ی مورد نظر از ژن  Apo Bبه روشPCR  تکثیر شد و پلی‌مرفیسم انتخابی با استفاده از آنزیم کوتاه‌اثرXbaI  به روشRFLP  تعیین گردید. یافته‌ها: فراوانی الل‌ها در جمعیت مورد بررسی برای X⁺ و X^- به ترتیب 6/27% و 4/72% بود و هم‌چنین از قانون هاردی-واینبرگ تبعیت می‌کرد. تحلیل یافته‌های پژوهش نشان داد که حضور الل X⁺ به طور معنی‌داری با افزایش میزان کلسترول )2/1± 193: X⁺X⁺ و 2/1± 182 : X^-X^- 022/0P) و غلظت ApoB (5/1±116:  X⁺X⁺و 4/1±104, X^-X^-: 024/0P) ارتباط داشت. این ارتباط پس از مدل سازی و تعدیل عوامل مداخله‌گر هم‌چنان معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: فراوانی اللی با آنچه که در سایر پژوهش‌ گزارش شده هم‌خوانی داشت. با توجه به ارتباط پلی‌مرفیسمXbaI  با فاکتورهای لیپیدی، اهمیت هر چه بیشتر لزوم بررسی ارتباط تغییرات ژنتیکی ژن آپولیپوپروتئین B و سایر ژن‌های مرتبط با سوخت و ساز لیپیدها مشخص می‌شود.