چکیده

مقدمه: یائسگی با تغییرات هورمونی و کاهش حساسیت به انسولین همراه است. افزایش توده­ی چربی که با افزایش سن در زنان یائسه دنبال می­شود موجب کاهش آدیپونکتین سرم و افزایش مقاومت به انسولین می­شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تمرین در آب بر تغییرات آدیپونکتین و مقاومت به انسولین سرم در زنان یائسه­ی چاق بود. مواد و روش­ها: 20 زن یائسه­ی چاق 55 ـ 50 ساله­ در شهرستان ارومیه با نمایه‌ی توده­ی بدن بالای 30 کیلوگرم در مترمربع به روش غیراحتمالی و آماده­ی در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه تجربی و شاهد تقسیم شدند. گروه تجربی به مدت 12 هفته تمرین‌های منتخب هوازی و مقاومتی را در آب با شدت 65 تا 75 درصد ضربان قلب بیشینه و به مدت 45 دقیقه در هر جلسه­ی تمرین انجام دادند. گروه شاهد در طول دوره­ی پژوهش هیچ فعالیت بدنی نداشتند. نمونه‌های خون قبل و بعد از تمرین برای هر دو گروه در حالت ناشتا به ­دست آمد. مقادیر آدیپونکتین و انسولین سرم توسط روش الایزا و گلوکز توسط روش کالریمتری­آنزیمی اندازه­گیری شد. برای محاسبه­ی شاخص مقاومت به انسولین نیز از روش HOMA-IR استفاده شد. یافته­ها: یافته‌های تحلیل آماری نشان داد که اجرای پروتکل ورزشی میزان آدیپونکتین سرم را به شکل معنی‌‌داری در گروه تجربی افزایش داد (05/0p<). با این حال، بین یافته‌های پس و پیش‌آزمون این مقادیر در گروه شاهد تفاوت معنی‌داری دیده نشد. هم‌چنین، غلظت سرمی گلوکز، انسولین سرم و مقاومت به انسولین نیز به­دنبال انجام ورزش منتخب در آب تنها در گروه تجربی به شکل معنی‌داری کاهش یافت (05/0p<). نتیجه­گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر تمرین هوازی و مقاومتی فزاینده که در آب اجرا می­شود با درگیری گروه­های عضلانی بزرگتر و افزایش فشار دینامیکی بر استخوان­ها و عضلات موجب افزایش مصرف انرژی، افزایش آدیپونکتین سرم و کاهش مقاومت به انسولین در زنان یائسه­ی چاق می­شود.