پروین میرمیران، دکتر احمد اسماعیل‌زاده، دکتر فریدون عزیزی،
جلد ۷، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۸۴ )
چکیده
مقدمه: چاقی به عنوان یک بیماری مزمن با اتیولوژی چند علیتی پیچیده در ارتباط نزدیک با عوامل تغذیه‌ای است. از سوی دیگر ارتباط انرژی و درشت‌مغذی‌های دریافتی با توده بدن در کودکان ضد و نقیض است. در مطالعه حاضر ارتباط انرژی و درشت‌مغذی‌های دریافتی با افزایش وزن در کودکان در مطالعه قند و لیپید تهران بررسی شده است. مواد و روش‌ها: در این بررسی ۳۹۰ کودک (۲۲۱ پسر و ۱۶۹ دختر) ۱۳-۳ ساله از بین کودکان و نوجوانان شرکت کننده در مطالعه قند و لیپید تهران به روش تصادفی انتخاب شدند. نمایه توده بدن (Body Mass Index, BMI) بالاتر از صدک ۸۵ به عنوان اضافه وزن در نظر گرفته شد. ارزیابی وضعیت دریافت‌های غذایی کودکان به واسطه دو روز یادامد ۲۴ ساعته خوراک به صورت غیرمتوالی توسط پرسشگران مجرب انجام پذیرفت و افراد کم گزارش ده حذف شدند. ترکیب درشت‌مغذی‌های دریافتی به دو صورت مقادیر تعدیل شده و مطلق وارد مدل خطی رگرسیون شد و در ضمن اثر سایر درشت‌مغذی‌ها و دیگر عوامل مخدوش‌کننده ممکن کنترل شد. یافته‌ها: میانگین BMI در کودکان ۳ تا ۸ ساله و ۱۳-۹ ساله به ترتیب ۹/۱±۲/۱۵ و ۸/۳±۷/۱۷ کیلوگرم بر متر مربع بود. شیوع اضافه وزن در دختران بیش از پسران (۲/۱۹% در مقابل ۱۶%، ۰۱/۰p<) بود. پس از تعدیل اثر سن، ارتباط قوی و مثبتی بین پروتئین دریافتی در مقادیر مطلق و تعدیل شده با BMI پسران ۸-۳ ساله مشاهده شد (۰۵/۰p<، ۶۳/۰=β و ۰۵/۰p<، ۴/۰=(β. تنها مقدار دریافت مطلق چربی در پسران و دختران با BMI ارتباط مثبت داشت (۰۱/۰p< و ۳/۰= β و ۰۰۱/۰p<، ۲/۰=(β و در مقابل کربوهیدرات دریافتی در مقادیر تعدیل شده ارتباط معکوسی با BMI در پسران نشان داد (۰۰۱/۰p<، ۶/۰-=β). نتیجه‌گیری: یافته‌ها حاکی از ارتباط مثبت بین دریافت پروتئین و BMI در کودکان ۸-۳ ساله و ارتباط معکوس کربوهیدرات با اضافه وزن بود. تنها مقادیر مطلق چربی دریافتی در هر دو جنس با BMI ارتباط داشت.
