دکتر کیوان خرمی پور، دکتر عباسعلی گایینی، دکتر کامبیز گیلانی،
جلد ۲۱، شماره ۲ - ( ۷-۱۳۹۸ )
چکیده
متابولومیکس سنجش جامع متابولیتهای کوچک با وزن مولکولی کمتر از ۱۵۰۰ دالتون است که در دو دهه اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. متابولومیکس بهطور خاص تغییرات بیوشیمیایی بهجا مانده از فرآیندهای سلولی را مورد بررسی قرار میدهد که میتواند بازگوکننده شرایط متابولیکی باشد. در سال ۲۰۰۷، استفاده از این روش در مطالعات متابولیسم فعالیت ورزشی آغاز شد. از متابولومیکس برای بررسی پاسخهای متابولیکی به فعالیت ورزشی، مکملها و فعالیت ورزشی، عملکرد ورزشی و تاثیر فعالیت ورزشی در شرایط بالینی استفاده شده است. هدف از این مطالعه توصیف تکنیک متابولومیکس و بررسی کاربرد آن در مطالعات متابولیسم فعالیت ورزشی و سپس مرور پژوهشهای انجام شده از سال ۲۰۰۷ تا پایان ۲۰۱۸ میباشد. بدین منظور پایگاههای اطلاعاتی Google Scholar و PubMed بدون محدودیت زمانی مورد بررسی قرار گرفت. ۵۸ مطالعهی معتبر شناسایی شد که برای تسهیل تجزیه و تحلیل در ۵ دسته طبقهبندی گردید. از این رو، ۲۷ مطالعه در دستهی پاسخهای متابولیکی به فعالیت ورزشی، ۱۵ مطالعه در دستهی تغذیهی فعالیت ورزشی، ۷ مطالعه در دسته عملکرد فعالیت ورزشی، ۷ مطالعه در دستهی بالینی فعالیت ورزشی و ۲ مطالعه در دستهی مقایسهی متابولوم فعالیت ورزشکاران قرار گرفتند. بنابر قابلیت بالای متابولومیکس در سنجش تعداد زیادی از متابولیتها، این روش میتواند رویکرد مناسبی برای مطالعات متابولیسم فعالیت ورزشی فراهم کند. از سوی دیگر، به دلیل این که متابولیتها نقاط انتهای مسیرهای فیزیولوژیکی هستند، مطالعهی آنها اطلاعات معتبرتر و مفیدتری را فراهم میکند.