دکتر مهنوش رئیسی، دکتر فیروزه مصطفوی، دکتر همام الدین جوادزاده، دکتر فرزاد جلیلیان، دکتر بهزاد مهکی، دکتر غلامرضا شریفی راد،
جلد ۱۸، شماره ۶ - ( ۱۲-۱۳۹۵ )
چکیده
مقدمه: مطالعهی حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخلهی آموزش مبتنی بر الگوی خودکارآمدی با تاثیرگذاری بر دو سازه خودکارآمدی و انتظارات پیامد جهت ارتقاء خودمراقبتی و کنترل قند خون در مبتلایان به دیابت نوع دو انجام شد. مواد و روشها: این مطالعه پیش آزمون ـ پس آزمون با استفاده از گروه شاهد تصادفی شده، بر روی ۸۰ بیمار مبتلا به دیابت نوع دو صورت گرفت که به طور تصادفی به دو گروه مداخله و شاهد تقسیم شدند. گروه مداخله در ۶ جلسه مداخله آموزشی گروهی و مشاوره چهره به چهره متمرکز بر استراتژیهای ارتقاءدهندهی خودکارآمدی و انتظارات پیامد، شرکت کردند. دادهها از طریق آزمون آزمایشگاهی و تکمیل پرسشنامه در مقاطع پیش، سه و شش ماه پس از مداخله جمعآوری شد و با توجه به تمام مقاطع زمانی مورد بررسی قرار گرفت و توسط نرمافزار آماری SPSS و با به کارگیری آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تحلیل واریانس با اندازههای تکراری تجزیه و تحلیل شد. یافتهها: در گروه مداخله میانگین نمرات آگاهی، خودکارآمدی، انتظارات پیامد و خودمراقبتی سه و شش ماه پس از مداخله به طور معنیداری افزایش یافتند. کاهش معنیداری در HbA۱c بیماران شش ماه پس از مداخله آموزشی در مقایسه با گروه شاهد دیده شد. سه و شش ماه پس از مداخله آموزشی تفاوت معنیداری در میانگین نمرات حیطههای تغذیه، فعالیت بدنی و مراقبت از پا در دو گروه مداخله و شاهد دیده شد. پس از مداخلهی آموزشی تفاوت معنیداری در دو حیطه خود پایشی قند خون و مصرف داروها نسبت به گروه شاهد دیده نشد. نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان داد که مداخلهی آموزشی مبتنی بر الگوی خودکارآمدی در بهبود خودمراقبتی و به دنبال آن کاهش قند خون در مبتلایان به دیابت موثر است، لذا استفاده از این راهبردها در برنامه درمانی و کنترل بیماری در مبتلایان به دیابت توصیه میشود.