دکتر شهین یاراحمدی، دکتر علیرضا خسروی، دکتر باقر لاریجانی، منصور بیات، دکتر محمود محمودی، دکتر رضا برادر جلیلی،
جلد ۴، شماره ۲ - ( تابستان ۱۳۸۱ )
چکیده
مقدمه: افراد دیابتی به برخی از عفونت‌ها حساسیت بیشتری نشان می‌دهند.کاندیدوزیس دهانی یکی از شایع‌ترین عفونت‌های فرصب طلب در افراد دیابتی و مبتلایان به نقص ایمنی سلولی است. هدف از این مطالعه مقایسه فلور قارچی و فراوانی عفونت‌های قارچی دهان و عوامل مؤثر بر بروز آن در بیماران مبتلا به دیابت ملیتوس و افراد شاهد بود. مواد و روش‌ها: در این تحقیق که به مدت ۱۸ ماه به طول انجامید، ۱۳۲ بیمار مبتلا به دیابت (گروه مورد) مراجعه‌کننده به درمانگاه دیابت بیمارستان شریعتی و ۱۳۰ بیمار غیردیابتی (گروه شاهد)، در سنین ۶۵-۲۵ سال مورد مطالعه قرار گرفتند. نمونه‌های خون وریدی و بزاق در شرایط ناشتا گرفته شد. از چهار نقطه مختلف دهان نمونه برای کشت برداشته شد. گروه خونی بیماران نیز تعیین گردید. برای ارزیابی وضعیت متابولیک بیماران HbA۱c اندازه‌گیری گردید. یافته‌ها: کاندیداآلبیکنس شایع‌ترین قارچ در دهان افراد هر دو گروه بود. این بررسی نشان داد که بین میانگین کلونی کانت تام افراد بیمار و شاهد اختلاف معنی‌داری وجود دارد (۰۰۱/۰p<). در گروه بیماران دیابتی رابطه‌ای مستقیم و معنی‌دار بین غلظت قند خون و بزاق با میانگین کلونی کانت تام دیده شد، در حالی که این ارتباط در گروه کنترل مشاهده نگردید. همچنین در کل جمعیت مورد مطالعه، میانگین کلونی کانت تام با استفاده از دندان مصنوعی یا دندان مصنوعی همراه با استعمال سیگار، افزایش قابل ملاحظه‌ای نشان داد. در این مطالعه سابقه ابتلا به بیماری‌های دیگر دهان به عنوان عامل مستعدکننده افزایش مخمرهای دهانی شناخته شد. به علاوه، کنترل ضعیف دیابت، بهداشت پایین دهان و استفاده از دندان مصنوعی از دیگر عامل‌ها به شمار می‌روند.آنالیز رگرسیون چندگانه نشان داد که میانگین کلنی کانت تام با افزایش سن و جنس مؤنث ارتباط دارد. اما متغیرهایی مانند مدت زمان ابتلا به دیابت، قند بزاق و گروه‌های خونی نقش تعیین کننده‌ای در تعداد کلونی‌های جدا شده نداشتند. در گروه دیابتی با گروه خونی AB به میزان معنی‌داری ضایعات لوکوپلاک زبانی شایع‌تر بود. همچنین ارتباط معنی‌داری بین غلظت قند بزاق و HbA۱c، غلظت قندخون و HbA۱c، HbA۱c و میانگین کلونی کانت تام در گروه دیابتی به دست آمد. نتیجهگیری: این مطالعه نشان داد کاندیدوزیس در دهان مبتلایان به دیابت شیوع قابل توجهی دارد و کلونیزه شدن کاندیدا در دهان این بیماران شایع است، لذا رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده از آنتی‌سپتیک‌ها و داروهای ضدقارچی موضعی ضروری است.
