دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی، دانشگاه علوم پزشکی تهران (TUMS)، تهران، ایران ، mina_mirzaei101@yahoo.com
چکیده: (5092 مشاهده)
مقدمه: چگالی انرژی غذایی بر حسب محتوای انرژی غذا (کیلوکالری) تقسیم بر وزن غذا (گرم) تعریف شده است که تأثیر مهمی در تنظیم انرژی مصرفی، کاهش وزن، چاقی شکمی و دور کمر دارد؛ اما ارتباط آن با نمایه آدیپوسیتی، میزان متابولیسم استراحت و ضریب تنفس، کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. نمایه آدیپوسیتی از دور باسن و قد مشتق می شود که می تواند ابزار مناسبی برای اندازهگیری چربی بدن باشد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی ارتباط چگالی رژیم غذایی با نمایه آدیپوسیت، میزان متابولیسم استراحت، ضریب تنفس و شاخص های ترکیب بدن در زنان چاق و دارای اضافه وزنبود. مواد و روش ها: این مطالعهبر روی301 خانم دارای اضافه وزن و چاق انجام شد. در این مطالعه ی مقطعی میزان متابولیسم استراحت و ضریب تنفس با استفاده از کالریسنجی غیرمستقیم و ترکیب بدنی افراد با دستگاه آنالیز ترکیب بدنی بررسی شد. دریافت غذایی معمول افراد با پرسش نامه تکرر مصرف مواد غذایی پایا و روا و چگالی انرژی غذایی با تقسیم انرژی دریافتی هر فرد بر وزن کل غذای خورده شده به دست آمد. یافته ها: ارتباط معناداری بین چگالی انرژی غذایی با سن، میزان تولید دیاکسیدکربن، میزان متابولیسم استراحت، میزان متابولیسم استراحت در هر کیلوگرم وزن و ضریب تنفس وجود دارد (0/05>P). پس از تعدیل دادهها برای سن، تودهی بدون چربی و فعالیت بدنی، ارتباط بین چگالی انرژی غذایی با میزان متابولیسم استراحت در هر کیلوگرم وزن بدن و ضریب تنفس همچنان معنادار بود (0/0001>P). ارتباط بین چگالی انرژی غذایی و نمایه آدیپوسیتی معنادار نبود (0/55=P). نتیجه گیری: براساس یافتههای این پژوهش یک واحد افزایش در چگالی انرژی رژیم غذایی سبب میشود که میزان متابولیسم استراحت در هر کیلوگرم وزن بدن 0/89 واحد و ضریب تنفس 0/18 واحد افزایش یابد؛ از طرفی نمایه آدیپوسیتی با چگالی انرژی غذایی ارتباط معناداری ندارد.