مقدمه: ملاتونین1 ، هورمونی است که توسط پینه آل، شبکیه، دستگاه گوارش و چند اندام دیگر تولید، و توسط پینه آل ترشح می‌گردد، و میتوان گفت به طور تقریبی در بیشتر موجودات زنده وجود دارد. تولید این هورمون تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند سن، نور، عوامل محیطی و فیزیولوژی قرار دارد. با توجه به اثرات گسترده‌ی آن، ضروری به نظر رسید تا به طور گستردهتری این هورمون مورد بررسی قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر، آشنایی با تولید، سوخت و ساز و اثرات بالینی این هورمون در انسان و نیز نقش آن در بیماریهای مختلف مانند چاقی، برخی سرطانها و بیماریهای مربوط به عملکرد مغز و ... بود. مواد و روشها: پژوهش حاضر، نتیجه‌ی بررسی یافته‌های حدود 60 مقاله گردآوری شده بود که از این تعداد، 34 مقاله به طور مستقیم مورد استفاده قرار گرفتند. یافتهها: براساس مقاله‌های بررسی شده، عوامل محیطی بسیاری در تنظیم وتولید هورمون ملاتونین نقش دارند. این هورمون به عنوان یک عامل محافظتی در برابر بیماریهای مزمن و تحلیل برنده، بیماریهای گوارشی و اختلالات متابولیکی و رفتاری عمل می‌نماید و در برخی موارد مصرف آن سبب بهبود برخی شرایط بیماری‌زایی می‌گردد. نتیجه‌گیری: با توجه به اثرات مثبت ملاتونین و نیز با توجه به این که تاکنون عوارض جانبی شدیدی ناشی از مصرف هورمون گزارش نشده، میتوان گفت در صورتیکه به هر دلیلی تولید و ترشح ملاتونین در بدن افراد متوقف شود ـ که این اختلال سبب افزایش استعداد ابتلا به بیماری می‌گردد ـ مصرف دوز مناسبی از ملاتونین با تجویز پزشک معالج میتواند مفید باشد.
