مقدمه: نارساییهای تیروئید به ویژه در مناطق دچار کمبود ید، در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد. در این پژوهش، اثر تستوسترون بر وزن و عملکرد تیروئید در موشهای صحرایی اخته شده و طبیعی تحت درمان با رژیم کمبود ید، مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها: در این مطالعه 42 موش صحرایی نر، نژاد ویستار که 70 روز سن داشتند به وزن 300-250 گرم انتخاب شدند. موشها به 6 گروه 7 رأسی: گنادکتومی شده با تزریق تستوسترون (C+T)، گنادکتومی شده بدون تزریق تستوسترون (C+NT)، و سالم بدون تزریق تستوسترون (N)، تغذیه شده با رژیم کمبود ید و گنادکتومی با تزریق تستوسترون (ID+C+T)، تغذیه شده و با رژیم کمبود ید گنادکتومی بدون تزریق تستوسترون (ID+C+NT)، تغذیه شده با رژیم کمبود ید و سالم بدون تزریق تستوسترون (ID+N) تقسیم شدند. پس از سه هفته به موشهای گروههای (C+T) و (ID+C+T)روزانهی صفاقی تستوسترون انانتات به میزان 1 میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و به مدت نه هفته تزریق شد. در پایان، وزن تیروئید موشها اندازهگیری و میزان تستوسترون، T4، FT4، T3، TSHسرم و غلظت ید ادرار سنجیده شد. یافتهها: میزان تستوسترون در گروههای C+NT و ID+C+NT نسبت به گروههای دیگر کاهش معنیداری یافت (001/0p<).در گروههای دچار کمبود ید، TSH، T3 و وزن تیروئید نسبت به گروههای دارای ید، افزایش معنیدار و T4، FT4و ید ادرار کاهش معنیداری را نسبت به گروههای دارای ید نشان دادند (001/0p<). سه گروه دارای کمبود ید و گروه ID+C+NT، دارای TSHو وزن تیروئید بیشتر و FT4 کمتری نسبت به دو ID+C+T و ID+Nبودند (01/0p<). گروه C+NT، TSH بیشتر و FT4کمتری نسبت به دو گروه C+T و N داشت (01/0p<). نتیجهگیری: بر اساس یافتههای این بررسی، تستوسترون از افزایش اندازهی تیروئید و کاهش تیروکسین آزاد، در موشهای گنادکتومی تحت رژیم کمبود ید میکاهد. این مسأله میتواند کاهش بروز گواتر را در مردان نسبت به زنان در نواحی دچار کمبود ید نشان دهد.
Bahrami Z, Hedayati M, Taghikhani M, Azizi F. Effect of Testosterone on Thyroid Function in Iodine Deficient Castrated Rats. Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism 2009; 11 (1) :63-69 URL: http://ijem.sbmu.ac.ir/article-1-713-fa.html
بهرامی زهره، هدایتی مهدی، تقی خانی محمد، عزیزی فریدون. اثر تستوسترون بر عملکرد تیروئید در موشهای صحرایی اختهی تغذیه شده با رژیم کم ید. مجلهي غدد درونريز و متابوليسم ايران. 1388; 11 (1) :63-69